Рудкоўскі: Чаму Польшча наўрад ці падтрымае ўзброенае паўстанне ў Беларусі

— Былы намеснік міністра абароны Польшчы Вальдэмар Скшыпчак заявіў на днях, што Польшча павінна рыхтавацца падтрымаць беларусаў у выпадку іх узброенага паўстання супраць рэжыму. Наколькі верагодна, што такая краіна, як Польшча, сапраўды акажа падобную дапамогу беларусам?

— Падтрымка ўзброенага паўстання — гэта вялікая рызыка і вялікая адказнасць. Ёсць даволі свежы вопыт Сірыі. Пасля таго, як у 2011 годзе рэжым Асада брутальна разагнаў пратэсты, якія пачаткова былі адносна мірнымі, частка вайскоўцаў вырашыла, што цяпер трэба дзейнічаць сілавым метадам.

Пры падтрымцы Турцыі і некаторых заходніх краін сфармавалася Свабодная сірыйская армія і распачала ўзброеную барацьбу з дыктатарскім рэжымам. На жаль, як ведаем, дыктатура не пала, затое барацьба ператварылася ў жудасную грамадзянскую вайну, наступствы якой адчуваюць не толькі сірыйцы, але і цэлы кантынент.

Чыніць або падтрымліваць узброенае паўстанне мае сэнс толькі тады, калі ёсць высокая імавернасць, што: а) рэгулярная беларуская армія ў сваёй большасці падтрымае паўстанцаў або прынамсі захавае нейтралітэт; б) беларускі рэжым не атрымае ўзброенай падтрымкі звонку (напрыклад ад Расіі або АДКБ).

На дадзены момант імавернасць наконт абедзвюх рэчаў даволі нізкая, і я думаю, што польскія ўлады гэта таксама разумеюць. Рызыка займець грамадзянскую вайну ў непасрэдным суседстве і паток бежанцаў, які будзе супастаўны па колькасці з бежанцамі з Украіны, — гэта асноўныя перашкоды для падтрымкі з боку Польшчы.

— А як наконт падтрымкі з боку Кіева беларускіх ўзброеных падраздзяленняў у іх барацьбе супраць рэжыму Лукашэнкі? На гэта спадзяюцца добраахвотнікі, якія сёння ваююць за Украіну.

— Калі Украіна пераможа (чаго ёй зычу), то як мінімум некаторыя ўкраінскія палітыкі будуць прасоўваць гэтую ідэю. Але ці яны будуць вызначаць палітыку ў дачыненні да Беларусі? Не думаю.

У выпадку перамогі Украіны з’явяцца менш праблемныя і больш прымальныя для Захаду спосабы прыцягнення беларускага рэжыму да адказнасці. У выпадку паразы Расія пагрузіцца ва ўнутраныя разборкі і будзе слабой настолькі, што не зможа аказаць дзейсную падтрымку Лукашэнку.

Я думаю, сам факт наяўнасці альтэрнатыўных (у стасунку да ўзброенага паўстання) спосабаў прыцягнення Лукашэнкі да адказнасці прывядзе да таго, што Кіеў не будзе схільны падтрымліваць гэты сцэнар.